Schilderij retoucheren

Om uw schilderij weer in originele staat te herstellen zal de restaurator -mede afhankelijk van de staat van het schilderij- verschillende werkzaamheden uitvoeren. Onderstaand vindt u een overzicht van de meest voorkomende werkzaamheden. Als u aan de linkerkant van het scherm een bepaalde activiteit selecteert dan zal aan de rechterkant meer informatie en een voorbeeld getoond worden. In deze sectie: schilderij retoucheren.

Werkzaamheden:

Schilderij retoucheren

Door beschadiging of veroudering van het doek kan het voorkomen dat op sommige plekken de verf geheel of gedeeltelijk verdwenen is. Retoucheren is het opnieuw aanbrengen van de verf op een plek waar de originele verf verdwenen is. Retouches verminderen de impact van ernstig kwaliteitsverlies waarbij de leeftijd en ouderdom van het schilderij gerespecteerd blijven. Retoucheren minimaliseert het storende effect van de aangetaste verfdelen.

Retoucheren is vakwerk en stelt hoge eisen aan uw restaurator. Om een storende plek volledig te integreren in het originele schilderij dient de restaurator de juiste verf en kleuren te gebruiken. Vooral bij het retoucheren van grotere beschadigingen moet de restaurator ook de vorm en stijl van het originele schilderij en de kunstenaar te volgen. Dit vereist niet alleen technische kennis, maar ook professioneel schildertalent.

Onderstaand nog een voorbeeld van een retouche.

Tijdens een eerdere restauratie van een scheur is een niet goed uitgevoerde retouche aangebracht. Dit is op de foto linksboven zichtbaar. Rechtsboven is allereerst de retouche verwijderd waardoor de gerepareerde scheur weer zichtbaar wordt. Vervolgens is met stucco het oppervlak glad gemaakt. Zie linksonder. Uiteindelijk is denieuwe retouche aangebracht waardoor het geheel weer versmelt met de oorspornkelijke kleuren van het schilderij. Rechtonder het uieindelijke resultaat.

Onderzoek

Retoucheren is een vrij intensief werk. Om een goede kostenschatting te kunnen maken is het daarom noodzakelijk om een goed beeld te hebben van de beschadigingen. Afhanekelijk van de staat van het schilderij kunnen slechts enkele retouches noodzakelijk zijn, maar het komt ook voor dat een schilderij duizenden kleine retouches behoeft.
De restaurator zal met behulp van een UV-lamp uw schilderij onderzoeken. Doordat overschilderingen het ultra-violetlicht anders reflecteren dan de originele verflaag kunnen deze zichtbaar gemaakt worden. Sterk vervuilde schilderijen of vergeelde vernissen bemoeilijken het herkennen van retouches. In zo’n geval kan de restaurator andere technieken zoals infrarood of een microscoop gebruiken om de beschadigde delen zichtbaar te maken.

Uitvoering

Bij een restauratie dient zo veel mogelijk van de originele verflaag intact te blijven. Daarom moet het retoucheren beperkt blijven tot de beschadigde verflaag. Retouches worden aangebracht op een retoucheer-vernis zodat niet direct op de originele verflaag gewerkt wordt. Dit garandeert dat retouches ook weer altijd verwijderd kunnen worden (reversibel). Na het aanbrengen van de retouches kan de eindvernis aangebracht worden. Indien er lacunes zitten in het oppervlak zal eerst een vulmiddel gebruikt worden om de oneffenheden weg te werken.

Met retouches en overschilderingen kunnen zich problemen voordoen die te maken hebben met de samenstelling van de verf en de invloed van licht en klimaat. De materialen in de retoucheerverf kunnen in de loop der tijd een chemische of fysische verandering ondergaan waardoor een kleurverschil gaat ontstaan tussen het geretoucheerde en originele gedeelte. Een belangrijke keuze bij een retoucheerverf is derhalve dat de kleur gedurende vele jaren ongeveer hetzelfde blijft. Ortiz Art Clinic maakt altijd gebruik van materialen van museumkwaliteit.

Reconstructie

Wanneer een substantieel deel van de originele verflaag ontbreekt zijn er verschillende manieren om dit te behandelen. Er kan een neutrale retouche aangebracht worden om de storing van het beschadigde deel te verminderen zodat deze visueel minder storend is. Een andere optie is om het schilderij te reconstrueren. Reconstructie is het ontbrekende deel inschilderen zodat het goed geïntegreerd is in het schilderij en visueel zo goed mogelijk overeenkomt met het oorspronkelijke deel.

Onderzoek en terughoudendheid is van groot belang bij reconstructie van een schilderij. Er dient te allen tijde voorkomen te worden dat de reconstructie interfereert met het originele schilderij en de bedoelingen van de kunstenaar. Voordat een reconstructie uitgevoerd zal worden dient uitgebreid overleg plaats te vinden met de opdrachtgever. Uw restaurator zal hierbij altijd de richtlijnen in de Ethische Code ECCO volgen.